HTTP, REST, gRPC Protokolleri

Protokol Etkileşimi

REST API Yaşam Döngüsü

gRPC Akış Tipleri

Spring Boot ile REST API Geliştirme

Spring WebMVC

• Geleneksel servlet tabanlı yaklaşım
• Bloklanabilir I/O modeli
• Yaygın olarak benimsenmiş ve olgun

Spring WebFlux

• Reaktif programlama modeli
• Bloklanmayan I/O
• Mono/Flux türleri ile eşzamansız akışlar

İçerik Müzakeresi

• @RequestMapping(produces/consumes) ile MediaType işleme
• JSON/XML/Protocol Buffers desteği

Doğrulama

• Bean Validation (@Valid, @NotNull, @Size) ile istek doğrulama
• MethodValidationInterceptor ile metod seviyesi doğrulama

Hata İşleme

• @ControllerAdvice ile global istisna işleme
• ResponseEntity ile özel HTTP durum kodları

REST API En İyi Uygulamalar (Spring Boot ile)

Richardson Olgunluk Modeli

• Seviye 0: HTTP taşıma olarak
• Seviye 1: Kaynaklar
• Seviye 2: HTTP Fiilleri
• Seviye 3: HATEOAS desteği için Spring HATEOAS kütüphanesi

Sürümleme Stratejileri

• URL sürümlemesi (/api/v1/)
• Başlık tabanlı sürümleme
• İçerik müzakeresi

Dokümantasyon

• SpringDoc OpenAPI (Swagger) ile otomatik API dokümantasyonu
• @Operation ve @Schema açıklamaları

Güvenlik

• Spring Security ile JWT token doğrulama
• OAuth2 Resource Server yapılandırması

gRPC Entegrasyonu (Spring Boot ile)

gRPC Başlatıcıları

• spring-boot-starter-grpc-server/client bağımlılıkları

Protobuf Kod Üretimi

• protobuf-maven-plugin ile Java sınıf üretimi

Servis Uygulaması

• @GrpcService açıklaması ile servis uygulaması
• Bloklanabilir/bloklanmayan taslaklar

Kesiciler

• gRPC kesicileri ile kimlik doğrulama, günlükleme, metrik toplama

Performans Faydaları

• İkili serileştirme ile %30-50 daha az bant genişliği
• HTTP/2 çoklama
• Çift yönlü akış

Protokol Seçim Kriterleri

REST

• ✅ Genel API'ler
• ✅ Tarayıcı tabanlı istemciler
• ✅ İnsan tarafından okunabilir gereksinimler
• ✅ Önbellek desteği
• ❌ Yüksek performans senaryoları

gRPC

• ✅ Yüksek performanslı dahili servisler
• ✅ Çok dilli mikroservisler
• ✅ Gerçek zamanlı akış gereksinimleri
• ✅ Tür güvenliği
• ❌ Tarayıcı desteği

GraphQL

• ✅ Karmaşık sorgu gereksinimleri
• ✅ Mobil istemciler ile bant genişliği optimizasyonu
• ✅ Ön uç odaklı geliştirme
• ❌ Önbellek karmaşıklığı

GraphQL Entegrasyonu

Spring GraphQL

• Şema öncelikli yaklaşım
• Tür tanımları

DataFetcher

• Özel çözümleyici uygulamaları
• N+1 problem çözümü

Toplu İşleme ve Önbellek

• DataLoader deseni
• Alan seviyesi önbellekleme

Güvenlik

• Alan seviyesi yetkilendirme
• Derinlik sınırlama

Performans İzleme

• Sorgu karmaşıklığı analizi
• Yürütme süresi takibi

WebSocket ve Sunucu Gönderilen Olaylar

Spring WebSocket

• STOMP protokolü
• Mesaj aracısı entegrasyonu

Gerçek Zamanlı Güncellemeler

• Yayın/abone deseni
• Konu tabanlı mesajlaşma

Bağlantı Yönetimi

• Kalp atışı mekanizması
• Yeniden bağlanma stratejisi

Ölçeklenebilirlik

• WebSocket kümeleme
• Yapışkan oturumlar

Güvenlik

• CSRF koruması
• Kaynak doğrulama

Protokol Karşılaştırması

Özellik	REST	gRPC	GraphQL
Performans	Orta	Yüksek	Orta
Tarayıcı Desteği	✅	❌	✅
Akış	❌	✅	✅
Tür Güvenliği	❌	✅	✅
Önbellekleme	✅	❌	Karmaşık
Öğrenme Eğrisi	Düşük	Orta	Yüksek

Uygulama Örnekleri

REST Uç Noktası

@RestController
@RequestMapping("/api/v1/users")
public class UserController {
    
    @GetMapping("/{id}")
    public ResponseEntity<User> getUser(@PathVariable Long id) {
        User user = userService.findById(id);
        return ResponseEntity.ok(user);
    }
    
    @PostMapping
    public ResponseEntity<User> createUser(@Valid @RequestBody CreateUserRequest request) {
        User user = userService.create(request);
        return ResponseEntity.status(CREATED).body(user);
    }
}

gRPC Servisi

@GrpcService
public class UserGrpcService extends UserServiceGrpc.UserServiceImplBase {
    
    @Override
    public void getUser(GetUserRequest request, StreamObserver<UserResponse> responseObserver) {
        User user = userService.findById(request.getId());
        UserResponse response = UserResponse.newBuilder()
            .setUser(convertToProto(user))
            .build();
        
        responseObserver.onNext(response);
        responseObserver.onCompleted();
    }
}

Performans Optimizasyonu

REST API Optimizasyonu

• HTTP/2 desteği
• Yanıt sıkıştırma
• ETag önbellekleme
• Sayfalama
• Alan seçimi

gRPC Optimizasyonu

• Bağlantı havuzu
• Büyük veri kümeleri için akış
• Sıkıştırma algoritmaları
• Canlı tutma ayarları

Ortak Optimizasyonlar

• İstek toplu işleme
• Bağlantı yeniden kullanımı
• Devre kesici deseni
• Yük dengeleme
• Sağlık kontrolleri

GraphQL Sorgu Akışı

WebSocket Bağlantı Yaşam Döngüsü

Performans Optimizasyonu Akışı